Alles met epoxy
Hoe voorkom je kristallisatie?
De winter komt eraan. Overdag is het nog een aangename 10 graden, maar ’s nachts zakt de temperatuur tot onder het vriespunt. In de Nederlandse winter is een temperatuurverschil van 15 graden geen vreemde situatie. De pot epoxyhars in de garage is in een troebele, bijna vaste substantie veranderd. Herkenbaar? We zien vaak dat epoxyhars kristalliseert bij grote temperatuurschommelingen of extreme kou. Als epoxyhars kristalliseert wordt het troebel, er zitten witte vlokken in. In sommige gevallen is de epoxy zelfs helemaal gestold en in een vaste witte substantie verandert. Onhandig, maar gelukkig is epoxy kristallisatie volledig terug te draaien. Dit kun je ook nog eens zelf doen en wij leggen je hieronder uit hoe.
Wat is epoxyhars kristallisatie?
Je pakt de epoxy erbij en ziet dat de verpakking vol met vlokken zit. Het lijkt wel een snowglobe. Epoxy kristallisatie komt regelmatig voor. Kristallisatie is de overgangsfase van vloeibaar naar vast. Het is goed te vergelijken met de overgang van water naar ijs en vice versa. Net als bij water is het kristallisatieproces van epoxyhars gelukkig omkeerbaar. Epoxy kan dus als het ware ook ‘bevriezen’ en weer ‘ontdooien’. Zelfs zonder dat dit de eigenschappen van de epoxyhars verandert.
Epoxy kristallisatie herkennen
Kristallisatie komt voor in verschillende vormen. Je kunt kristallisatie herkennen aan:
- De epoxyhars is troebel.
- Rondzwevende kristallen in de epoxyhars
- Samengeklonterde vlokken in de epoxyhars
- De epoxyhars is een witte vaste massa
Zodra de epoxyhars begint te kristalliseren verandert de heldere hars en krijgt het een melkachtige uiterlijk. De witte kristal-afzetting neemt geleidelijk toe; de kristallen klonteren samen tot grotere vlokken. Vergelijk het maar met sneeuwvlokken, die bestaan ook uit heel veel kleine ijskristalletjes. Meestal vormen de kristallen zich op de bodem of tegen de zijkanten van de verpakking. Als je niks doet om het proces tegen te gaan, hard de hars volledig uit.
Waarom kristalliseert epoxy?
Waarom epoxyhars kristalliseert is een technisch verhaal. Eigenlijk heeft epoxyhars van nature een vaste vorm bij kamertemperatuur. Maar de toepassing van snelkoeling zorgt ervoor dat het vloeibaar blijft. Hoe werkt snelkoeling? Tijdens het koelen van een vloeistof verandert het van een vloeibare naar een vaste toestand doordat er kristallen ontstaan. Snelkoeling is een proces waarbij de epoxyhars zeer snel wordt gekoeld tot onder het ‘vriespunt’ van de hars. Omdat de epoxy zo snel wordt teruggekoeld krijgen kristallen geen kans om te ontstaan. En zo blijft de epoxyhars vloeibaar bij kamertemperatuur. Maar ondanks de toepassing van snelkoeling blijft epoxyhars wel gevoelig voor kristallisatie. Het heeft bijvoorbeeld de neiging om te kristalliseren bij lagere temperaturen. Naast lage temperaturen kunnen andere factoren zoals extreme kou en temperatuurschommelingen ook de groei van kristallen veroorzaken. Zodra de kristallen beginnen te vormen zal de epoxyhars naar zijn natuurlijke vaste staat terugkeren.
Oorzaken van epoxy kristallisatie
Helaas is kristallisatie moeilijk te voorkomen. Ondanks dat we een aantal oorzaken kunnen aanwijzen blijft het lastig om te voorspellen wanneer kristallisatie optreedt. Het gebeurt vaak op een willekeurig moment, zonder duidelijk aanwijsbare oorzaak. Het komt voor dat een bepaald gedeelte van een partij epoxyhars wel kristalliseert, terwijl de rest nog glashelder is. Het is volkomen normaal dat een partij verschillende gradaties van kristallisatie laat zien bij dezelfde omstandigheden. Maar kennis over de oorzaken van kristallisatie kan je wel helpen om ermee om te gaan. Vijf verschillende factoren hebben invloed op de neiging tot kristalliseren:
- Viscositeit
- Vulmiddelen
- Temperatuur
- Temperatuurschommelingen
De oplossing
Hoe vervelend het ook is, de kristallisatie van epoxyhars is geen probleem. Het verandert de eigenschappen van de hars niet en je kunt de kristallisatie zelfstandig ongedaan maken.
Verwarmen
Om de kristallen weer te laten smelten is het vaak voldoende om de epoxyhars een paar uur te verwarmen tot een temperatuur tussen de 40°C en 50°C. Hierbij is het van belang dat alle kristallen zijn gesmolten, voordat je de epoxy weer laat afkoelen tot kamertemperatuur. Als er kristallen achterblijven in de epoxy, dan treedt tijdens het koelen opnieuw kristallisatie op en moet je van voren af aan beginnen. Let op! Het smelten van de kristallen mag alleen op het hars deel van de epoxy (component A) worden toegepast. In zeldzame gevallen kan het nodig zijn om component B te verwarmen.
Tip: inspecteer de verpakking van de epoxyhars grondig op achtergebleven kristallen om nieuwe kristalvorming te voorkomen.
Voorkomen is beter dan genezen
Door de epoxyhars bij kamertemperatuur te bewaren kun je kristallisering voorkomen. Meestal kun je de temperatuur in de garage niet reguleren. Daarom is dit niet de beste plek om epoxyhars te bewaren. Als je de epoxy hier opslaat is hij gegarandeerd onderhevig aan temperatuurschommelingen. Een goede manier om kristallisatie te voorkomen is door de epoxyhars op te slaan in een ruimte waar je de temperatuur kunt controleren. En denk eens ook aan de temperatuur tijdens het vervoeren van de epoxyhars.
Door al deze maatregelen te nemen is de kans op kristallisatie een stuk kleiner. Want voorkomen blijft natuurlijk beter dan genezen. Twijfel je nog of heb je aanvullend advies nodig? Neem dan contact op met onze klantenservice.